Son dönemde Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısı gün geçtikçe artmaya devam ediyor. Bu artışta en büyük pay sahibi ise elbette ki yeni halka arzlar. Borsaya yeni kote olan şirketlerin hisse senetlerinde yaşanan yükselişler dikkat çekiyor. Bu nedenle fırsatları değerlendirmek isteyenler borsa hesabı açıyor. Hatta sadece kendilerine değil aile üyelerine de borsa yatırım hesabı açanlar var. Evet, sadece halka arzdan hisse almak için bütün aile üyelerine hesap açanlar var. Peki nedir bu halka arz? Getirisi, götürüsü, riskleri, avantajları nelerdir? İşte şirketlerin halka arz süreci ve halka arz hisselerinin alımı ile ilgili merak edilen tüm detaylar..
Halka Arz Nedir?
İçindekiler
Bir şirketin hisse senetlerini halka açık bir şekilde satışa çıkararak tüm yatırımcılara hissedarlık fırsatı sunması işlemine halka arz denir. Şirketler, varlıklarını küçük paylara bölerek hisse senetlerini satışa çıkararak halka arz işlemini gerçekleştirirler.
Bu işleme başvurma nedenleri farklılık gösterebilir. Başarılı ve hızla büyüyen şirketler, faaliyetlerini genişletmek ve yatırımlarını artırmak için halka arz yöntemine başvururken, finansal açıdan kaynak eksikliği olan şirketler, yatırımlarını yapabilmek veya borçlarını ödeyebilmek için halka arz yoluna gidebilirler. Yatırımcılar da, borsada işlem gören şirketlere yatırım yaparak bu şirketlerin değerine ortak olabilirler. Halka arz, genellikle uzun vadede olumlu sonuçlar doğuran bir yöntem olarak kabul edilir.
Halka arz, birincil ve ikincil halka arz olmak üzere ikiye ayrılır. Daha önce halka açık olmayan şirketlerin yaptığı halka arz işlemi birincil halka arz iken, daha önce halka arz edilmiş ancak ilk seferde halka arz oranının yetersiz olması nedeniyle bu işlemin tekrarlanması ikincil halka arz olarak adlandırılır.
Halka Arz Şartları Nelerdir?
Bir şirketin halka arz işleminin gerçekleştirilebilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır:
- Aracı Kurumlar ile İletişime Geçmek: Halka arz yapacak olan şirketlerin, halka arz sürecinde yetkilendirilmiş bir aracı kurum ile iletişime geçerek aracılık sözleşmesi imzalamaları gerekmektedir.
- Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) İle İletişime Geçmek: Sermayesini halka açmak isteyen şirketlerin, SPK ile sözleşme imzalamaları gerekmektedir. Şirket, SPK mevzuatına uygun hale getirildikten sonra halka arz edilebilirler.
- Şirket Verilerinin İncelenmesi: Şirketin detayları, Borsa İstanbul ve SPK uzmanları tarafından incelenerek, uygun bulunduğunda halka arz işlemleri gerçekleşmiş olur.
Halka Arz Şirketlere Neler Kazandırır?
Şirketlerin halka arz olması, o şirkete bir dizi avantaj sağlar. Özellikle de faizlerin yüksek olduğu ve krediye erişimin maliyetli olduğu ortamda şirketin nakit ihtiyaçlarını karşılamak için mükemmel bir yol olacaktır. Dilerseniz madde madde halka arz olacak şirketlerin avantajlarını sıralayalım.
- Finansman Sağlar: Yeni yatırımlar veya borçlanmaya gerek duymadan şirketin finansman ihtiyacını karşılar.
- Mali Yapıyı Güçlendirir: Şirketin sermaye yapısını güçlendirir ve borçlanma konusunda kolaylık sağlar.
- Likidite Sağlar: Hisse senetlerinin arz ve talebe göre belirlenmesi, şirketin değerini şeffaf bir şekilde ortaya koymasına yardımcı olur.
- Prestiji Artırır: Halka arz edilen şirket, daha geniş bir görünürlük elde eder ve bilinirliği artar.
- Kredibiliteyi Artırır: Finansal açıdan şeffaflık sağlayarak müşteriler ve tedarikçiler için güven oluşturur.
- Değer Artışı Sağlar: Halka açık şirketler, daha şeffaf oldukları ve daha iyi bilindikleri için değerlerine olumlu etki yapabilir.
Oransal Dağıtım ve Eşit Dağıtım Halka Arz Nedir?
Oransal Dağıtım ve Eşit Dağıtım Nedir? Oransal dağıtım, halka arz edilen hisseler için talep toplama yöntemlerinden biridir. Bu yöntemde yatırımcılar, talep ettikleri hisse miktarına göre lot talep ederler. Buna göre paylaştırılan hisselerin miktarı hesaplanır.
Eşit dağıtım ise tüm yatırımcıların aynı miktarda lot alması prensibine dayanır. Yatırımcının talep ettiği miktarla ilgilenmeden herkes eşit miktarda hisse senedi alır.
İki türlü de yatırımcılar halka arzlarda tam olarak istedikleri lotları alamayabilirler. Çünkü çok fazla yatırımcı başvurusu olduğundan ve satışa sunulan lotlar sınırlı olduğundan herkes istediği lot miktarını alamayacaktır. Bu nedenle tavan serisi yakalayacak bir halka arz hisse almış olsanız bile kazanacağınız meblağlar çok afaki rakamlar olmayabilir. Ancak yine de ‘taş attınız da kolunuz mu yoruldu ‘sorusunu sorduracak cinsten paralar kazanmanız mümkün olabilir.
Halka Arz Hisseleri Nasıl Alınır?
Güvenilir, SPK lisansına sahip bir aracı kurum üzerinden hesap açmanız gerekiyor. Yine bankalar üzerinden de açacak olduğunuz yatırım hesapları ile halka arzlara katılabilirsiniz. Halka arz hissesi almak için, hesap açtıktan sonra SPK tarafından yayınlanan bültenleri ve firmanın yollamış olduğu KAP açıklamalarını takip etmelisiniz. Bu sayede hangi tarihlerde talep toplanacak, hangi tarihlerde hisse senedi işleme başlayacak gibi soruların cevaplarını öğrenebilirsiniz.
Halka arz süreci hakkında tarihleri ve detayları öğrendikten sonra işiniz oldukça basit. Aracı kurumunuzun sizlere sunmuş olduğu online platform üzerinden halka arz başvurunuzu gerçekleştirebilirsiniz. Kendiniz uğraşmak istemezseniz, aracı kurumu arayarak başvurunuzu telefon üzerinden de gerçekleştirebilirsiniz.
Halka Arz Para İadesi
Halka arz işlemi sonrası kalan bakiye, yatırımcıların hesaplarına iade edilir. İade süreci genellikle izahnameye belirtilen yasal sürelere göre gerçekleşir. Yani çok yüksek meblağlarda halka arz hissesi talep etmeniz size daha fazla hisse almanızı sağlamayacaktır. Çünkü arz olacak hissede alabileceğiniz maks. lot sayısı aşağı yukarı bellidir. Bu nedenle bakiyenizin bir kaç gün blokede kalmaması için, araştırmanızı yapıp ona göre talepte bulunmanız mantıklı olacaktır.
Yakın Tarihte Halka Arz Olan Hisseler
Yakın tarihte halka arz edilen hisseler, piyasaları takip eden yatırımcılar için önemlidir. Şirketler bu durumu belirli bir süre öncesinden duyurur ve halka arz tarihine dikkat etmek önemlidir.
Son dönemde halka arz olan hisselere bakıldığında TABGD, TARKM, A1CAP, ASTOR, CWENE, EKSUN, GRTRK, SELVA, IMASM gibi şirket hisseleri örnek gösterilebilir. Bunlar dışında halka arz olmayı bekleyen hisselerde var. SPK onayı almış veya onay bekleyen hisseler için SPK bültenlerini takip etmenizde fayda var.
Neden Halka Arz Hissesi Almalıyım?
Yatırımcıların halka arzlara ilgisi son 2 senedir oldukça yoğun. SPK’nın yeni halka arzlara onayları hızlandırması ve yen arz olan şirketlerin hisse senetlerinde yaşanan yükselişler yatırımcılar cezbediyor. Yeni halka arz olan hisselerin bir çoğu 1 hafta kadar tavan gidiyor. Bu nedenle az da olsa para kaznamak isteyen yatırımcılar yeni borsaya giriş yapacak olan halka arz hisselerine yatırım yapıyor. Bu anlamda halka arz hisselerine yatırım yapmak elbette ki mantıklı duruyor. Ancak orta ve uzun vadede şirketin değeri ne olur, yatırımcıları ne gibi riskler bekliyor gibi soruların cevapları büyük önem arz ediyor. Bu anlamda şirketlerin izahnameleri, yapmış oldukları iş kollarını araştırmakta fayda var.
Patron faktörü de borsada oldukça önemlidir. Bazı mimli isimlerin şirketleri yılardır yatırımcılarını süründürmeye devam etmektedir. Dolayısı ile kimin şirketine ortak olduğunuza da dikkat etmelisiniz. Bu anlamda halka arz hissesi almak kısa vadede kazanç getirebilir. Eğer uzun vade düşünüyorsanız, şirket hakkında detaylı araştırmalar yapmanız faydalı olacaktır.
Bu arada şunu da belirtmemizde fayda var. Halka arz hisselerinin tavan tavan gitme gibi bir garantisi yoktur. Yani işlem görmeye başlayıp aynı gün taban olabilecek hisseler de olabilir. Ancak yatırımcıların ilgileri yoğun olduğu için genellikle açılır açılmaz halka arz hisselerinin çoğu tavan serisi yapmaktadır diye not düşmekte de fayda olacaktır.
Halka Arzlara Katılmadan Önce Ne Yapılmalı?
Halka arza katılmadan önce, piyasa ve sektör analizlerini göz önünde bulundurmalı, şirket hakkında detaylı araştırmalar yapmalısınız. Şirketin finansal durumu, yatırım planları ve piyasada ki konumu gibi faktörleri değerlendirmelisiniz.
Halka arzlarda izahnameler çok büyük önem taşır. Çünkü burada firma hakkında edinmek istediğiniz bir çok bilgiye rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Bu sayede halka arzına katılacağınız firmanın vaadettikeri hakkında ayrıntılı bilgiye sahip olursunuz. Firmanın halka arz sürecindeki taahhütleri ve diğer detaylara izahnamelerden ulaşabilirsiniz. Bu sayede yatırım kararı verirken daha doğru adımlar atabilirsiniz.
Örneğin şirketin bir geri alım politikası var mı? İlk arz sonrası belli bir süre boyunca fiyatı belli seviye üzerinde tutma garantisi var mı? Bu gibi detaylar halka arzlarda büyük önem taşıyor. Bu nedenle izahnameyi dikkatli okumakta fayda var.
Bu yazımızda halka arz ne demek? Şirketlere halka arz olmalarının faydaları nelerdir? Yatırımcılar neden halka arz olan hisselere ilgi duyuyor? Şirketlerin halka arz süreci nasıl işler gibi bir çok sorunun cevabını sizlerle paylaştık. Halka arz hakkında ilerleyen günlerde daha fazla içerik sitemizde olacak. Bol kazançlı günler dileriz.
Bir yanıt yazın