Borsada İşlem Görmeyen Tipe Dönüşüm Ne Demek? Nasıl Etkiler?

Borsa İstanbul’da şirketler kap bildirimi yaparak devam eden finansal faaliyetleri ile ilgili bilgilendirme yaparlar. Bazen de SPK ve Borsa İstanbul tarafından kap bildirimleri gönderilebilir. Şirket tahtasını açma-kapama bildirimleri veya borsada işlem gören tipe dönüşüm bildirimleri gibi. Bunlardan bir tanesi de borsada işlem görmeyen tipe dönüşü bildirimidir. Şirketler ile ilgili Kap bildirimleri içerisinde yer alan borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm ne demek sorusunun cevabını bu içerikte bulacaksınız. Ayrıca borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm kapı hisse fiyatını nasıl etkiler? Hisse fiyatına etkileri olumlu mu olur, olumsuz mu olur gibi soruların cevaplarını da yine yazımız içerisinde bulacaksınız.

Borsada İşlem Görmeyen Tipe Dönüşüm Nedir?

Daha önce borsada işlem gören bir hisse senedindeki lotlar için borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi artık belirli sayıdaki lotun işlem görmeyeceği anlamına gelir. Yani kısıtlama getirilen paylar borsada satışa konu edilemez. Dolayısıyla şirketin hissesindeki lot miktarı azalmış olacaktır.

Borsada İşlem Görmeyen Tipe Dönüşümün Nedenleri

Borsada işlem görmeyen tipe dönüşümün nedenleri değişiklik gösterebilir.

• Şirket iflas eder veya faaliyetlerini durdurur.
• Şirket başka bir şirket tarafından satın alınır ve hisseleri borsadan çekilir.
• Şirket hisselerini elinde tutmak ister ve hisselerini piyasadan geri çeker.
• Hisse senedi yeterli ilgiyi görmediği için ve ileride daha farklı stratejileri olduğu için yönetim kurulu daha sonra satışa konu edilebilmesi adına borsada satılabilir halde olmamasını isteyebilir.

Gördüğünüz üzere borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi bazen olumlu bazen ise olumsuz senaryolarda gerçekleşir. Dolayısıyla bu kap bildiriminin hisse fiyatlarına etkileri de birbirinden farklı olacaktır.

Hisse Senedi Fiyatını Nasıl Etkiler?

Borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm, yatırımcılar için önemli bazı sonuçları doğurabilir. Eğer bir şirket batış veya iflas döneminde değil ise korkmaya gerek yoktur. Şirkette işler olumsuz gitmiyorsa yatırımcılar içi korkulacak bir durum yoktur. Aksine dolaşımdaki lot miktarı azalacağı için hisse senedi fiyatlamasına etkileri de olumlu olması beklenecektir.

Bahsettiğim gibi eğer şirket faaliyetleri ile ilgili olumsuz bir durum yok ise borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm kapının hisse fiyatına etkisi olumlu olacaktır. Çünkü bu durumda şirket elinde olan ve daha önce satılabilir halde olan paylarını artık satışa konu edemeyecektir. Bir hissede patron satışı veya şirketin kendi mallarını satışına izin yoksa bu hissenin yükselme ihtimali artacaktır. Bir grup girecek olduğunda veya yatırımcılar yüklü alım yapmak istediklerinde patronların üzerine hisse boşaltmalarından endişe ederler. Bu anlamda bu endişeyi ortadan kaldıracak olan borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi hisse fiyatını olumlu etkileyecektir.

Bazı durumlarda şirketin finansal faaliyetleri olumsuz olduğu için veya şirket patronu manipülasyon peşinde olduğundan borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm kap bildirimi gelebilir. Eğer şirket faaliyetleri olumsuz ise bunu belgeleyen bir kap  bildirimi olduğundan hisse fiyatı da olumsuz etkilenebilir. Ancak manipülasyon yapmaya çalışan patronun hisse satışına engel getiren bir kap bildirimi olarak gelmişse bu durumda yine hisse fiyatı pozitif etkilemesi beklenir.

Borsada işlem gören tipe dönüşen hisseler satılamayacağı için şirket işleyişinde sorun yoksa pozitif bir gelişme olarak kabul edilir. Çünkü bu sayede satışa konu edilebilecek lot sayısı azalır. Bu da alıcıların daha iştahlı olmasını sağlayabilir. Bu anlamda değerlendirildiğinde kısa vadede önemli bir etki görülmese de orta vadede hisse fiyatı için daha olumlu bir dönemin başlangıcı olduğu düşünülebilir.

Likidite Kaybı

Hisse senetlerinin bir kısmının borsada işlem görmeyen tipe dönüşecek olması likiditeyi bir miktar etkileyebilir. Likidite ile beraber işlem hacminde de düşüş olası olacaktır.

Yatırımcıların Haklarının Kısıtlanması

Borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi genellikle şirketin patronu veya şirketin kendi sahip olduğu paylarla ilgili gelir. Bir diğer durumda büyük ortaklar için yani şirkette %5 üzerinde pay sahibi olan şahıs veya şirketler için gelebilir. Yani bireysel yatırımcılar için özellikle de KY için herhangi bir kısıtlama söz konusu değildir. Tabii şirket tahtası işleme kapatılırsa ayrı bir konu ancak işlem görmeyen tipe dönüşüm bildirimi ile sıradan yatırımcıların elindeki hisse senedi miktarı ve borsada satışa konu edilip edilemeyeceği arasında bir ilişki bulunmamaktadır.

Borsada İşlem Görmeyen Tipe Dönüşüm Ne Kadar Sürer?

Borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm süresi, hisse senedi bazlı değişebilir. SPK’nın alacağı karar doğrultusunda bazen 1 aylık bir kısıtlama olabileceği gibi bazen 1 yıllık bir kısıtlama getirilebilir. Bazı durumlarda ise süresi bir şekilde borsada işlem görmeyen tipe dönüşen hisseler olabilir. Borsada işlem görmeyen tipe dönüşen hisseler satılamaz. Ancak borsa dışında devri mümkün olabilir. Bu tip dönüşümlerde yıllar sonra beki patron veya yönetim başvurusu ile yeniden hisselerin borsada işlem gören tipe dönüşmesi sağlanabilir. Bu sayede tutulan hisselerin yeniden borsada satılabilir hale gelmesi sağlanabilir.

Borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm kalıcı olabilir veya geçici olabilir. Burada karar verici yetkili mercii SPK ve Borsa İstanbul’dur. Tabi bazı durumlarda da şirketin kendisidir. Şirket kendi isteği ile elinde tuttuğu hisseleri SPK izni dahilinde borsadan çekebilir.

Sadece Borsa İstanbul’da mı Geçerli?

Borsada işlem görmeyen tipe dönüşüm, dünya çapındaki tüm borsalarda geçerli bir kavramdır. Her ülkenin borsa kuralları bu durumu farklı şekilde ele alabilir, ancak genel olarak benzer sonuçlara yol açar. Yani hisse senetlerinin borsada işlem görmeyen tipe dönüşümleri sadece Borsa İstanbul ile sınırlı bir kavram değildir.