Helikopter Para Nedir?

Helikopter para kavramı Amerikalı bir iktisatçı olan aynı zamanda da Nobel ödülüne sahip olan Milton Friedman tarafından ortaya çıkmıştır. Peki helikopter para nedir sorusuna Milton Friedman 1000 dolarlık banknotların helikopterle gökten fırlatıldığını düşünün cevabını vermiştir. Bunun açıklamasını ise şu şekilde yapmıştır; merkez bankasının harcama programlarını ve hükümet tarafından gerçekleştirilen teşviklerini deflasyonist bir ortamda finanse etmesidir. Önemli bir finans terimi olarak karşımıza çıkan helikopter para, çok geniş bir anlam bütünlüğünü içerisine alan bir kavram olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yani maliye politikasının para ile finanse edilmesidir. M. Friedman’ ın vermiş olduğu örnekten dolayı bu politika helikopter para olarak anılmaya başlamıştır. Merkez bankasındaki paraları gökteki bir helikopterden saçıldığı gibi insanlara dağıtılması sonucu enflasyonun artacağı düşüncesini ortaya koyan M. Friedman bu şekilde piyasaların canlanacağına inanmıştır. Özellikle piyasaları canlandırmak isteyen hükümetler helikopter para miktarının fazla olmasına dayalı bir politika geliştirirler.

Helikopter Paranın Avantajları

Helikopter para kullanımında avantaj sayılacak doğrudan bir etki mevcuttur. Kamu harcamaları ve vergi kesintileri yolu ile para direk hane halkına ulaşır. Bir anlamda helikopter para nedir sorusunun da cevabıdır bu avantajı. Hane halkına direk ulaşan para sayesinde gelir artacaktır. Helikopter para söz konusu olduğunda hane halkının cebine en net bir şekilde ulaşan para kavramı da akıllara gelmektedir.

Gelirin artması ise tüketimi artıracak dolayısı ile piyasa canlanacaktır. Ve buna bağlı olarak da ekonomi büyüyerek enflasyonu artırıcı etki gösterecektir. Kamu borcunun yüksek olduğu ve maliye politikasının zor uygulandığı dönemlerde helikopter para oldukça avantaj sağlayacaktır. Çünkü helikopter para kamu borcunu artırmaz. Aynı zamanda bu kavram sayesinde insanlarda vergi yükü oluşmaz. Çünkü direk finans için para basımı söz konusudur.

Helikopter Paranın Dezavantajları

Helikopter paranın esas politikası gereği merkez bankasının ve hükümetin beraber çalışıyor olması gerekir. Çünkü merkez bankasının basacağı para doğrudan kamuya gidecektir. Helikopter para nedir ve dezavantajı nedir dendiğinde merkez bankasının bağımsızlığının zedeleneceği endişesi söylenebilir. Ayrıca merkez bankasının yüksek tutarlarda basacağı para kendisinin muhasebe hesaplarında aktif ve pasif hesaplar arasında dengesizlik yaratacaktır.

Helikopter para hane halkını tüketime yönelterek her ne kadar enflasyonu canlandırsa da diğer bakımdan para doğru kullanılmadığında hiper enflasyon tehlikesi yaratabilecektir. Helikopter para enflasyon oranının yüksek olduğu yerlerde ise çok da uygulanabilir bir kavram değildir. Bu yerlerde geliri düzeye hane halkı başına zaten yüksek olduğundan talep az olacak ve durum çok fazla değişmeyecektir.