Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP) Nedir? VİOP İşlemleri

Son dönemde borsaya olan ilgi ülkemizde oldukça yüksek. Bu ilgi yavaş yavaş VİOP tarafına da kaymaya başlamış durumda. Peki nedir bu VİOP? Yatırımcılar Vadeli işlem ve Opsiyon Piyasası üzerinden nasıl işlem yapabilir? Alım satım işlemleri nasıl yapılır? VİOP akşam piyasası nedir vb. soruların cevaplarını gelin şimdi birlikte inceleyelim.

VİOP (Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası) Nedir?

VİOP, Borsa İstanbul bünyesinde faaliyet gösteren Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nın kısaltmasıdır. Bu piyasa, hisse senedi, döviz, emtia, kıymetli madenler veya endeks gibi ürünlere dayalı sözleşmelerin işlem gördüğü bir finansal piyasadır. Borsa ile de bağlantılı olan vadeli işlem ve opsiyon piyasası kaldıraçlı olma özelliği ile forex yatırımcılarının da dikkatini çekmektedir.

VİOP Örnekleri

VİOP içinde işlem gören ürünler arasında BIST 30 endeksi, vadeli dolar sözleşmesi, alım opsiyonu ve satım opsiyonu bulunmaktadır.

VİOP İşlemleri ve Örnekleri

Borsa yatırımcılarının en çok merak ettiği konulardan biri olan vadeli işlem ve opsiyon piyasası işlemleri oldukça riskli işemlerdir. Bunun da ana nedeni borsaya nazaran hem daha volatil olması hem de kaldıraçlı olmasıdır. Tıpkı forex piyasasında olduğu gibi VİOP’ta kaldıraçlı işlemlerin yapılabildiği bir piyasadır. Dolayısı ile riski bir nebze daha yüksektir. Bu piyasadan işlem örnekleri verecek olur isek;

Vadeli İşlem BIST 30 Endeks Örneği

Vadeli işlemlerde BIST 30 endeksine yönelik bir başlangıç teminatı belirlenir. Piyasa katılımcısı bu teminata göre alım yapar ve alım miktarına bağlı olarak başlangıç teminatını yatırır. Yatırımcılar hem alım opsiyonu hem de satım opsiyonu kullanabilir. Yani elinde olmayan malı da satabilmek mümkündür. Bu bir nevi açığa satış olarak da adlandırılabilmektedir.  Ancak tam olarak borsadaki açığa satışla aynı değildir. Daha çok forex piyasasındaki short pozisyonu ile tanımlanabilir.

Vadeli İşlem Dolar Sözleşmesi Örneği

Dolar sözleşmesi, VİOP içinde 1 dolar karşılığında işlem yapma olanağı sağlar. Alım-satım faaliyetleri, sözleşme büyüklüğüne bağlı olarak gerçekleşir ve fiyat farklarından kaynaklanan kâr veya zararı belirler.

Alım Opsiyonu ve Satım Opsiyonu Örnekleri

VİOP’ta alım opsiyonu, düşük fiyatlı hisseleri satın alarak fiyat artışını bekleyen bir strateji sunar. Satım opsiyonu ise hisse senedi fiyatlarının düşeceğini öngören yatırımcılara yöneliktir.

X hisse senedinin fiyatının düşeceğini tahmin eden yatırımcı satım opsiyonu açar. Fiyat düşerse yatırımcı kazanacak, fiyat yükselirse yatırımcı zarar edecektir. Alım opsiyonunda da durum bunun tam tersi şekildedir. VİOP’ta yükseleceğini düşüğü hisse için alım opsiyonu açan yatırımcının seçmiş olduğu hisse yükseldiğinde para kazanacaktır. O hisse fiyatı düşer ise bu durumda para kaybetmiş olacaktır.

VİOP Ne İşe Yarar?

VİOP, piyasa katılımcılarına ani fiyat değişimlerinden korunma, daha az sermaye ile büyük hacimli işlemler yapma ve elektronik ortamda kaldıraçlı işlemler gerçekleştirme imkanı tanır. Ayrıca, riskten korunma, spekülasyon ve portföy çeşitlendirmesi gibi avantajları vardır.

VİOP İşlemlerinin Avantajları

• Yatırımcılarına riskten korunma imkanı sunar.
• Kaldıraç kullanımı ile daha az sermaye ile büyük hacimli işlemler yapma olanağı sağlar.
• Çeşitli varlık sınıflarında işlem yapma fırsatı sunar.
• Yüksek likidite ile alıcı ve satıcıları bir araya getirir.
• Fiyat dalgalanmalarından faydalanma imkanı tanır.

VİOP Riskleri Nelerdir?

VİOP işlemleri, piyasa dalgalanmaları, kaldıraç kullanımı, likidite sorunları ve taahhüt riski gibi çeşitli riskleri içerir. Piyasa katılımcıları, fiyat dalgalanmalarına karşı dikkatli olmalı ve risklerini yönetmek için gerekli tedbirleri almalıdır.

Özellikle kaldıraç kullanımı konusunda deneyimsiz yatırımcılar ciddi sorunlar yaşayabilir. Bu nedenle VİOP’ta işlem yapmaya başlamadan önce demo hesapta kendinizi test etmenizde ve strateji geliştirmenizde fayda olacaktır.

Vadeli işlem piyasasında işlem yaparken verileri takip etmek oldukça önemlidir. Türkiye’de açıklanacak ekonomik verilerin yanı sıra ABD’de açıklanacak enflasyon, tarım dışı istihdam vb. verileri de izlemek önemlidir. Çünkü bu veriler hem hisse senetleri hem de VİOP’ta işlem yapabileceğiniz çok sayıda enstrümanın fiyatını etkileme potansiyeline sahiptir.

VİOP Teminat Oranları ve İşleyişi

VİOP’ta işlem yapabilmek için başlangıç teminatı ve sürdürme teminatı gibi iki farklı teminat türü bulunmaktadır. Teminat oranları, işlem yapılan enstrümanın büyüklüğü, piyasa volatilitesi ve kullanılan kaldıraç oranına bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

VİOP Akşam Seansı Nedir?

VİOP Akşam Seansı, uluslararası piyasalarla eş zamanlı olarak düzenlenen ve işlem saatlerini esnek hale getiren bir müzayede sistemidir. Akşam seansları, BIST 30, BIST Banka, BIST Sinai, BIST Likit Banka ve BIST Banka Dışı Likit10 gibi endeksler üzerinden işlem yapma olanağı tanır. Akşam seansı, normal seansa girilen bir emirin varlığı halinde geçerli olup, işlem yapma esnekliği sağlar.

Borsadan yarım saat önce açılan VİOP açılışı da borsa yatırımcıları tarafından takip edilmektedir. Bu sayede borsanın güne nasıl bir fiyatlama ile başlayacağı hakkında yatırımcılar bilgi sahibi olabilmektedir. Borsada son dönemin en popüler konu başlıklarından bir diğeri ise halka arzlar. eki nedir bu halka arzlar, neden bu kadar popüler oldu diye merak ediyorsanız halka arz nedir başlıklı içeriğimize göz atmanızı tavsiye ederiz.